Tuncel KURTİZ

 

Türk sinema ve tiyatro oyuncusu, yönetmen, yapımcı, senarist.

1936 yılında Bilecik'te doğdu.
Kaymakam Vala Kurtiz'in oğludur.

Haydarpaşa Lisesi'ni ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi.

İlk kez 1959 yılında Dormen Tiyatrosu'nda oyunculuğa başlayan sanatçı, 1964 yılında Şeytanın Uşakları ile sinema dünyasına adım attı.

Nitelikli, ses getiren, yüz akı filmlerde oynadı ve hemen hepsinde aynı çizgiyi sürdürerek başarılı kompozisyonlar çizdi.

Sürü (1978) filmiyle zirveye çıkan Kurtiz, "Bir dakika içinde,aynı karede,aynı kamera açısından, bir insan hem sevimli,hem cani,hem otoriter,hem şefkatli olabilir mi ?.. Söz konusu oyuncu Tuncel Kurtiz ise olur..." dedirtecek oyun gücüyle Türk Sineması'nın gelmiş geçmiş en büyük oyuncularının başında gelir.
Türk Sineması'na oyunculuk dışında Gül Hasan(1979) filmiyle yönetmen, Bereketli Topraklar Üzerinde(1979) filmiyle yapımcı olarak da katkıda bulundu. Bereketli Topraklar Üzerinde ve Gül Hasan(1979) ile İnat Hikayeleri(2003) filmlerinin senaryolarına imzasını attı.

Tv dizilerinde oynadı.

Yıllarca yurt dışında yaşadı. 
1990'lı yılların başında Türkiye'ye döndü.



Yurt dışı macerası kendi diliyle şöyledir:
"Evet çok uzun bir süre Avrupa’da yaşadım. 1971 yılında Yılmaz’ın içeri girmesi... Balyoz harekatının başlatılması, gidersem ne olacağım düşüncesiyle ülkeye dönmedim. Burada çalışmayı denedim. Karşıma iyi olanaklar çıktı. Bir takım oyunlar da oynadım. Tiyatro olanaklarım vardı, onları değerlendirdim. Stockholm ve Berlin’de oynadım. 1974 yılında Ecevit döneminde Türkiye’ye döndüğümde de o zamanlar yine sex filmleri yaygındı, çalışma fırsatı bulamadım. Tiyatro zorlaşmıştı. Onun için tekrar yurtdışına çıktım. 1977 yılında Türkiye’ye gittiğimde Yılmaz beni cezaevine çağırdı. Bana “Sürü” filminin senaryosunu verdi. İnanilmaz güzeldi. Kendi filmimi bıraktim o filmde oynadım. Filmi bitirip yine fırladım İsveç’e. Bir sürü film ve tiyatroda oynadım. 1980 yılında Kenan Evren’in ne olduğuna dair televizyonlarda açıklamalarda bulundum. Ardından da, “Duvar” filminde oynadığım için Türkiye bana pasaport vermedi. Ancak 1991 yılından dönebildim. Tabii Avrupa’da çalışmanın olanakları daha fazla. Ancak her iki tarafında avantaj ve dezavantajları var. "(tumgazeteler.com)


İnat Hikayeleri filminde


Doğan HIZLAN, Tuncel Kurtiz için şunları yazar:

"Tanıdığım Tuncel Kurtiz 
...Tuncel Kurtiz herkesin yeteneksizliğini yeteneğe dönüştürdüğü sanat panayırında, alçakgönüllülük zırhını kimseye kırdırmaz. Tiyatro ve sinemanın şövalyesi gibi dolanır durur. İlkelerin ayak altında çiğnendiği bir ortamda, tavizin kazandırdıklarını sanata haram sayar.

..........
Sevdiğim, beğendiğim her filmde oynadı, oynadığı her filmi sevdim, beğendim. 
Aktörün, seyirciyi yaklaştıran mesafesizliğini onun oyunlarında hissettim. Arama ne perdenin duru beyazlığı girdi ne de tiyatronun yapay ışıkları. Bir oyuncunun; oyunculuk bilgisi dışında, dünyasını zenginleştiren, her mimiğine, her hareketine yansıyan bilgi birikimini onda gözlemleyebilirsiniz. 
Oynarken; ben, onun ardında sevdiklerini, inandıklarını, okuduklarını görmüşümdür. İşin ustalığı şudur ki, bunlar rolünü gölgelemez, bir entelektüel gösteriye dönüşmez. Farkı; oyunculuk dışındaki unsurlar sağlamaz. Her şey oyunculuk kabında sindirilmiştir.
..........
Hayat hikáyesi, gerçeklerle efsanelerin içiçe girdiği bir serüvendir. Okuyan zaman zaman mitoloji sözlüğünden bir sayfa buraya karışmış diyebilir." (hürriyet, 17 Kasım 1999)


Umut filminde


Ödülleri

2007 Antalya Uluslararası Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yardımcı Oyuncu (Yaşamın Kıyısında) 
2002 Sadri Alışık Ödülleri, En İyi Erkek Oyuncu (Şellale)
1997 Ankara Film Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Akrebin Yolculuğu)
1994 Antalya Uluslararası Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yardımcı Oyuncu (Bir Aşk Uğruna)
1986 Berlin Uluslararası Film Festivali, En İyi Aktör (Hiuch HaGdi)
1981 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Senaryo (Gül Hasan)

  

Oyuncu filmografisi

Siyah Beyaz (2009)
Güz Sancısı (2008)
Yaşamın Kıyısında (2007) 
İnat Hikayeleri (2003)
Şellale (2001)
Kumru (2000) 
Hoşçakal Yarın (1998)
Akrebin Yolculuğu (1997)
Işıklar Sönmesin (1996)
Cemile Ve Umudun Masalı (1995)
Aşk Ölümden Soğuktur (1994)
Livsfarlig 1988)
Aufbrüche (1987) 
Hiuch HaGdi (1986)
Turkse (1984) 
Ağrı'ya Dönüş (1993)
Mahabharata (1989) 
Duvar (1983)
Bereketli Topraklar Üzerinde (1979)
Gül Hasan (1979)
Sürü (1978)
Nehir (1977)
Otobüs (1974)
Umut (1970)
Kuduz Recep (1967)
Hudutların Kanunu (1966)
Ben Öldükçe Yaşarım (1965)
Şeytanın Uşakları (1964)

(turksineması.com, sinema.com, itusozluk.com, forumezi.com, sinemalar.com)